Project Updates

Vanuit Vlaanderen gebeuren er al heel wat inspanningen om waterschaarste aan te pakken. Zo riep de Vlaamse Regering in 2019 de Blue Deal in het leven die onze weerbaarheid tegen droogte, onder meer door een circulair waterbeleid, moet verhogen. Onder het Blue Deal-thema “Slim watergebruik” vallen projecten die gaan over het zuiniger omgaan met water, maar ook over het gebruik van alternatieve waterbronnen, en over het juiste water gebruiken voor de juiste toepassing. Die denkoefening is nodig om op lange termijn klaar te zijn. Structureel hergebruik zal namelijk meer bijdragen aan een duurzaam watergebruik dan ad hoc hergebruik.

Hergebruik van effluent

Ook gezuiverd huishoudelijk afvalwater (effluent) is een van de pistes die bewandeld wordt in de zoektocht naar alternatieve waterbronnen voor hergebruik. “Aquafin zuivert jaarlijks ongeveer 800 miljoen kubieke meter huishoudelijk afvalwater en is dus een essentiële partner in dit verhaal”, zegt Birte Raes, studieverantwoordelijke bij Aquafin. “Effluent is het jaarrond aanwezig en heeft een vrij constante kwaliteit. Het is dus een betrouwbare bron, ook in tijden van droogte.” Op dit moment lopen meerdere  (Europese) projecten waar Aquafin en enkele Vlaamse drinkwatermaatschappijen de handen in elkaar slaan om gezuiverd afvalwater op te waarderen tot drinkwater. Op die manier worden we in Vlaanderen minder afhankelijk van de beschikbaarheid en de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater als innamebron voor drinkwater. Op dit moment lopen meerdere (Europese) projecten waar Aquafin en enkele Vlaamse drinkwatermaatschappijen de handen in elkaar slaan om gezuiverd afvalwater op te waarderen tot drinkwater. Op die manier worden we in Vlaanderen minder afhankelijk van de beschikbaarheid en de kwaliteit van grond- en oppervlaktewater als innamebron voor drinkwater.

Paprikaproef

Ook in de landbouw lopen er proefprojecten rond het hergebruik van effluent. In een paprikateelt in een paprikaserre in Sint-Kathelijne-Waver onderzoekt Aquafin samen met het Proefstation voor de Groenteteelt (PSKW) of en hoe effluent kan worden ingezet in de teelt. “De paprikateelt is een waterintensieve teelt en bijkomend zijn paprikaplanten gevoelig aan irrigatiewater met een hoger zoutgehalte”, weet Birte. “Net omdat er in Vlaanderen meer en meer langere periodes van droogte voorkomen, is het gebufferde regenwater vaak niet meer voldoende. We hebben meer water nodig dan dat er regen valt, zeker in de zomer zijn de buffers snel leeg.”

In de proef wordt getest of we het beschikbare regenwater kunnen bijmengen met effluent, afkomstig van de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Mechelen-Noord. We testen 2 verschillende scenario’s:

1. 90% regenwater en 10% toegevoegd effluent het hele jaar door
2. 65% regenwater en 35% toegevoegd effluent tijdens de zomer

De 2 scenario’s worden op verschillende vlakken vergeleken met elkaar. Zo is de efficiëntie van het waterverbruik bijvoorbeeld een criterium. “In de serre loopt een circulair irrigatiesysteem waarbij het water constant rondgaat. We gaan kijken na hoeveel tijd we water moeten lozen door een teveel aan zouten”, legt Birte uit. Ook de hoeveelheid water die verbruikt wordt – en in welk scenario je langer en meer water ter beschikking hebt – wordt vergeleken.

Waterbeschikbaarheid is één ding, maar uiteraard is het ook belangrijk om te kijken naar de impact van de irrigatie op het gewas zelf. Er worden regelmatig stalen genomen van de paprika’s naar de aanwezigheid van micropolluenten en zouten. We kijken ook naar hoe groot de planten worden en hoeveel kilo opbrengst er is.

De proef waarbij we 10% effluent toevoegen loopt sinds december 2022. Het scenario met de 65/35-verhouding start in juni.

Aandacht voor e-flows

“Het is een goede zaak dat we gezuiverd afvalwater kunnen inzetten als alternatieve waterbron voor allerlei toepassingen, maar ons effluent is ook nodig om de e-flows (ecological flows) van de waterlopen in stand te houden”, weet Birte Raes, onderzoeker bij Aquafin. “Er zijn waterlopen die sterk afhankelijk zijn van het debiet dat wij erin lozen. Zeker in de droge zomermaanden kan je dit debiet niet zomaar volledig inzetten voor hergebruik. Voor de opstart van (proef)projecten overleggen we steeds met de waterloopbeheerder, zodat het natuurlijk leven van de ontvangende beek, zeker niet in het gedrang komt.”